https://www.almayadeen.net/news/politics/المشهد-بعد-قمة-الرياض-ما-مستقبل-مجلس-التعاون-الخليجي
Qatība aṣ-Ṣāliḥ Forrás: al-Mayadeen net 2021 december 15 13:21
Szaúd-Arábia tudatában van azoknak az átalakulásoknak, amiket a térség az utóbbi években megtapasztalt, kiváltképp, hogy az öböl súlypontja messzire mozdult Rijádtól és a többi főváros között oszlik meg, mint Doha és Abū Zabī.
Alig órákkal megkezdése után véget is értek az Öböl Együttműködés Tanács csúcstalálkozójának munkálatai annak 42 ülésén a szaúdi főváros Rijádban.
A csúcs zárónyilatkozata összesen 3 rövid beszéd után érkezett el, amivel az egyik legrövidebb találkozó volt. A nyilatkozat megerősítette “az álláspontok egyeztetését a tanács tagjai között, védve azok érdekeit, az Együttműködési Tanács melletti kitartást, az irányvonal egységét és az összefogás létrejöttét.
A helyzetkép
Az Öböl Együttműködés Tanácsa 1981-ben kuvaiti kezdeményezésre jött létre. Megalapítása óta 41 alkalommal tartottak rendes csúcstalálkozót, leszámítva az egy alkalmat Szaúd-Arábiában, amikor rendkívüli ülést tartottak.
A 42. csúcstalálkozóra Rijádban egy olyan időszakban kerül sor, amikor egyre növekszik a tisztánlátás hiánya az Egyesült Államok szerepe kapcsán a térségben, illetve különbségek és megosztottság van az Együttműködési Tanács államai között és egyben egyre nagyobb vita zajlik a tanács egységéről és jövőjéről.
Úgy tűnik Szaúd-Arábiának nagyobb a szüksége erre a csúcstalálkozóra, mint a többi államnak, minthogy Kuvait a saját belső ügyei elrendezésével van elfoglalva, az Ománi Szultanátus pedig a továbbra is stabilan a saját irányvonalát erősíti a példátlan szaúdi gazdasági nyitás ellenére is. Ami Qatari illeti, úgy tűnik nem nagyon érdekelt, miután útjai önállóvá váltak az Öböl válsága óta. Eközben az Emirátusok új megközelítést épít, hogy csökkentse a feszültséget.
A sorok között
- A rijádi csúcstalálkozóra 5 további csúcstalálkozó után került sor, melyeket Muḥammad ibn Salmān szaúdi koronaherceg tartott öböl körútja során. Erre a körútra azzal a céllal került sor, hogy előkészítse a hangulatot a rijádi csúcstalálkozóra, illetve szavatolja, hogy az öbölbéli ellentétek nem ütköznek ki annak folyamán.
- Szaúd-Arábia véget kíván vetni annak az elszigeteltségnek, amivel a korábbi évek során szembe kellett néznie és vissza akarja szerezni Muḥammad ibn Salmān jelenlétét a politikai színtéren az Öböl jóváhagyásával, tisztában lévén azokkal az átalakulásokkal, amiket a térség tapasztal, kifejezetten az Öböl súlypontjának elmozdulásával Rijádtól, ami így a többi főváros között oszlik meg, mint Doha és Abū Zabī.
- Az “al-‘Ulā” egyezmény aláírása óta ezév kezdetén az emirátusi-katari kapcsolatok semmilyen pozitív elmozdulást nem mutattak. Ennek nyomán azt várták a rijádi csúcstól, hogy közelebb hozza majd az álláspontokat Doha és Abū Zabī között, ám e terén nem volt képes áttörést elérni. Ezért aztán azt lehet mondani, hogy ez az ellentétek csökkentésének csúcstalálkozója volt, nem azok megoldásáé.
- Annak dacára, hogy a szaúdi koronaherceg beszédet tartott a csúcson “aktív és komoly irányvonal kialakításáról Irán atom és rakétaprogramja körül”, a zárónyilatkozat híján volt bármi olyan kifejezésnek, ami fenyegetést tartalmazott volna, megelégedve annyival, hogy követelte Teherántól “atomprogram orvoslásának szükségességét”. Ez kifejezi, hogy kudarcot vallott a közös megközelítés kialakítása az iráni kérdésben, ami arra utal, hogy minden állam a maga mintáját építi és önálló megközelítést alakít ki.
- Beszélik, hogy új szaúdi irányvonal van kialakulóban a helyzet újrarendezése és a veszteségek csökkentése keretében. A források a következő időszakban szaúdi-emirátusi egyeztetést feltételeznek, ami kapcsolódik azon átalakuláshoz, ami a rijádi csúcson a politikai realitások kapcsán máris megmutatkozott, bár Abū Zabī a regionális légkör lecsillapításán dolgozik, mégis elszántabb és képesebb is az önálló mozgásra, mint Szaúd-Arábia.
Mi következik?
A rijádi csúcs a szolidaritás kimutatására koncentrált anélkül, hogy képes lett volna bármilyen nagyobb döntést hozni. Ezzel pedig csődöt mondott a felek közötti számos kérdésben megnyilvánuló óriási különbözőség elrejtésében.
A gazdasági vetület marad továbbra is az alapvető az Öböl Együttműködés Tanácsa tekintetében. A tömbön belüli gazdasági versengés növekedésével élesedik majd a vita annak jövőjéről, mindaz, ami a térség közös kulturális hagyatékát jelenti annak folytatását erősíti.
Kép: Lezárultak az Öböl Együttműködés Tanácsa csúcstalálkozójának munkálatai annak 42 ülésén a szaúdi főváros Rijádban.
المشهد | بعد قمة الرياض.. ما مستقبل مجلس التعاون الخليجي؟
قتيبة الصالح المصدر: الميادين نت 15 كانون الأول 13:21
تدرك السعودية التحولات التي شهدتها المنطقة في السنوات الماضية، وتحديداً لجهة تحرك مركز الثقل الخليجي بعيداً عن الرياض وتوزعه على عواصم أخرى، كالدوحة وأبو ظبي.
بعد ساعة فقط من انطلاقها، اختُتمت أعمال قمة دول مجلس التعاون الخليجي في دورتها الـ42 في العاصمة السعودية الرياض.
وجاء البيان الختامي للقمة بعد 3 كلمات مقتضبة، لتكون من بين أقصر الاجتماعات. وقد أكد البيان “تنسيق المواقف بين دول المجلس، بما يحافظ على مصالحها، وعلى تماسك مجلس التعاون ووحدة الصف وتحقيق التكامل”.
المشهد
تأسس مجلس التعاون الخليجي بمبادرة كويتية في العام 1981. ومنذ تأسيسه، عُقدت قمة المجلس في دورتها العادية 41 مرة، إضافة إلى قمة استثنائية واحدة في السعودية في العام 2009.
وتُعقد الدورة الـ42 في الرياض في وقت يزداد عدم اليقين بشأن دور الولايات المتحدة في المنطقة، وعلى وقع خلافات وانقسامات بين دول مجلس التعاون، ووسط تصاعد النقاش حول وحدة المجلس ومستقبله.
تبدو حاجة السعودية إلى هذه القمة أكبر من حاجة بقية الدول، إذ تنشغل الكويت بترتيب بيتها الداخلي، فيما تواصل سلطنة عمان التأكيد على نهجها، رغم الانفتاح السعودي الاقتصادي غير المسبوق. أما قطر، فتبدو غير مكترثة إلى حد كبير، بعد أن شقت طريقاً مستقلاً منذ الأزمة الخليجية، بينما تتبنى الإمارات مقاربة جديدة قوامها خفض التصعيد.
بين السطور
جاء انعقاد قمة الرياض بعد 5 قمم أخرى عقدها ولي العهد السعودي محمد بن سلمان خلال جولته الخليجية. وقد جاءت هذه الجولة بغرض تهيئة الأجواء لقمة الرياض، وضمان أن لا تنعكس الخلافات الخليجية على مسارها.
تريد السعودية إنهاء العزلة التي تعرضت لها خلال السنوات السابقة، واستعادة حضور محمد بن سلمان في المشهد السياسي بمباركة خليجية، مدركةً التحولات التي شهدتها المنطقة، وتحديداً تحرك مركز الثقل الخليجي بعيداً عن الرياض وتوزعه على عواصم أخرى، كالدوحة وأبو ظبي.
منذ توقيع اتفاق “العلا” مطلع العام الجاري، لم تشهد علاقات الإمارات وقطر أي دفعة إيجابية. على هذا الأساس، أُريد من قمة الرياض تقريب وجهات النظر بين الدوحة وأبو ظبي، لكنها لم تستطع تحقيق اختراق على هذا المستوى. لذلك، يمكن القول إنها كانت قمة تحجيم الخلافات، وليس حلها.
على الرغم من مخاطبة ولي العهد السعودي للقمة من أجل تبني “نهج فعال وجاد تجاه برنامج إيران النووي والصاروخي”، خلا البيان الختامي من أي عبارات تحمل طابع التهديد، مكتفياً بمطالبة طهران “بضرورة معالجة برنامجها النووي”. يعبّر ذلك عن الفشل في تبني مقاربة مشتركة تجاه الملف الإيراني، ما يشي بأن تستمر كل دولة بنسج علاقتها وتبني مقاربتها الخاصة.
يجري الحديث عن توجه سعودي جديد في إطار محاولات إعادة التموضع وحصر الخسائر. وتتوقع المصادر تنسيقاً إماراتياً سعودياً في المرحلة المقبلة، يتعلق بتحول قد تتبناه الرياض في إطار الواقعية السياسية، على أن تقوم أبو ظبي بتهيئة الأجواء الإقليمية، لكونها الأكثر مرونة وقدرة على الحركة من السعودية.
ما هو المقبل؟
ركّزت قمة الرياض على إظهار التضامن، من دون أن تتمكن من اتخاذ قرارات كبرى، فيما فشلت في إخفاء التباين الكبير بين أطرافها تجاه ملفات عدة.
سيظلّ البعد الاقتصادي هو الأساس في صيغة مجلس التعاون الخليجي. ومع تزايد التنافس الاقتصادي داخل التكتل، يتصاعد النقاش حول مستقبله مع ترجيح استمراره، لما يشكله من إرث ثقافي مشترك للمنطقة